Polska była jednym z pierwszych krajów, w którym podjęto i rozwinięto akcję ochrony przyrody. Została
zapoczątkowana przez naukowców i wkrótce zyskała poparcie społeczeństwa. Dziś Polska należy do krajów o
najsilniej znacznie zanieczyszczonym środowisku. Wiele czynników gospodarczych, społecznych, a zwłaszcza
politycznych spowodowało, że do końca lat 80 XX wieku stan środowiska systematycznie się pogarszał.
Zanieczyszczenie środowiska stało się czynnikiem ograniczającym możliwości dalszego rozwoju. Główne źródło
zanieczyszczenia stanowi przemysł, a ponadto transport, rolnictwo i gospodarka komunalna. W wyniku
działalności gospodarczej powietrze atmosferyczne jest zanieczyszczane pyłami i gazami. Zarówno pyły jak i
gazy oddziałują negatywnie na rośliny, zwierzęta oraz na zdrowie człowieka.
Polska zajmuje III miejsce na świecie w zanieczyszczeniu powietrza. Nadmierne zanieczyszczenie powietrza
atmosferycznego występuje na 20% powierzchni Polski. Przestrzenny rozkład emisji zanieczyszczeń jest bardzo
nierównomierny, największy poziom osiąga ona na obszarach dużych aglomeracji miejskich oraz głównych
okręgach przemysłowych. Zdecydowanie najgorsza sytuacja występuje w województwie śląskim. Głównymi źródłami
zagrożeń są zakłady przemysłowe. Od wielu lat są przekraczane wartości dopuszczalnych stężeń wszystkich
ważniejszych zanieczyszczeń atmosfery, w tym metali ciężkich, tlenku węgla i węglowodorów. Na obszarach
zurbanizowanych, zwłaszcza przy ruchliwych ulicach miejskich występuje podwyższone w stosunku do poziomu
dopuszczalnego zapylenie oraz stężenie szkodliwych gazów.
Żeby oczyścić powietrze należy: - Dokonać zmian technologicznych (zmniejszyć lub wykluczyć unoszenie zanieczyszczeń). - Zamontować skuteczne urządzenia oczyszczające na wszystkich monitorach zanieczyszczeń (cyklony, odpylacze, absorbery piece do spalania. - Ustalić prawidłowe kryteria oceny zanieczyszczeń.
Od początku lat 90-tych obserwuje się zmniejszenie emisji zanieczyszczeń powietrza, co początkowo było
spowodowane spadkiem produkcji przemysłowej, obecnie - postępem w instalowaniu urządzeń ochronnych. Wzrasta
liczba urządzeń odpylających i ich średnia skuteczność. Powstają nowe instalacje odsiarczania spalin i
usuwanie z nich tlenków azotu. Ilość zanieczyszczeń zatrzymanych i zneutralizowanych w urządzeniach
oczyszczających w przypadku pyłów stanowi ok. 90 % zanieczyszczeń wytworzonych a w przypadku siarki - ok.
26% . Prędkość samooczyszczania się powietrza trwa kilka dób.
|
MONITORING SKUTKÓW ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA Zanieczyszczenie powietrza negatywnie oddziałuje na całą przyrodę, a w szczególności na ekosystemy leśne. Obserwuje się zahamowanie przyrostu drzew, degradację siedlisk, ustępowanie najwrażliwszych na zanieczyszczenia gatunków roślin oraz zmiany w krajobrazie. W wyniku oddziaływania zanieczyszczeń następuje obniżenie wartości przyrodniczych środowisk leśnych oraz ograniczenie ich funkcji ochronnych i rekreacyjnych.
Dobrym wskaźnikiem stopnia zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego jest jakość opadów atmosferycznych.
Podczas opadów znaczna część zanieczyszczeń zawieszonych w powietrzu zostaje wymyta i trafia do podłoża.
Jakość opadów jest zatem odzwierciedleniem stanu zanieczyszczenia powietrza. Opady są źródłem składników
mineralnych pochodzących nie tylko bezpośrednio z atmosfery, ale również spłukiwanych z powierzchni roślin
i innych obiektów. Należy przy tym pamiętać, że wielkość stężeń poszczególnych substancji zależy od wielu
czynników, m.in. takich jak czas trwania opadów, ich intensywność lub długość okresu bezdeszczowego
poprzedzającego opad. Jakość opadów atmosferycznych na obszarze parku i na terenach do niego przylegających,
w tym na terenie Suwałk, jest zróżnicowana, ale wyraźnie wskazuje na niewielki stopień zanieczyszczenia
powietrza. Nieco większe stężenia niektórych związków chemicznych w opadach z okresu zimowego związane są z
sezonem grzewczym, a zatem większą ilością zanieczyszczeń w powietrzu.
Do najważniejszych zjawisk związanych z zanieczyszczeniem powietrza należy zakwaszenie gleb i wód.
Powodowane jest ono głównie przez emitowane do atmosfery dwutlenki siarki i azotu, które następnie wymywane
są z powietrza i docierają do podłoża w postaci tzw. kwaśnych deszczów. Odczyn pH zwykłego deszczu wynosi
5,6-5,8. Jest on zatem lekko kwaśny z uwagi na obecność słabego kwasu węglowego, który pochodzi z
rozpuszczonego dwutlenku węgla. Opady z terenu parku charakteryzują się obecnie z reguły kwaśnym odczynem.
Średnie miesięczne wartości pH wahają się w granicach od prawie 4,0 do ponad 6,0. Najniższe wartości pH
rejestrowano w opadzie styczniowym, a najwyższe w opadzie z sierpnia. W Suwałkach pady mają odczyn zasadowy,
a wartości pH dochodzą niekiedy do 8,9. Alkaliczny charakter tych opadów wynika prawdopodobnie ze znacznie
wyższych stężeń wapnia w opadzie z terenu zurbanizowanego.
|
