Występujące w atmosferze gazy absorbujące promieniowanie podczerwone odbite od powierzchni Ziemi - para wodna,
dwutlenek węgla, metan, podtlenek azotu oraz freony, zwane gazami cieplarnianymi lub szklarniowymi, powodują
tzw. efekt cieplarniany.
Gazy tzw. kwaśne np.; dwutlenek siarki, tlenki azotu wywołują zakwaszenie wody w atmosferze (kwaśne opady).
Związki reagujące z ozonem, tj. freony i tlenki azotu, są przyczyną ubytku ozonu w ozonosferze tworząc tzw.
dziurę ozonową.
Skład powietrza w pomieszczeniach zamkniętych zależy głównie od: jakości powietrza atmosferycznego w rejonie,
w którym stoi budynek, rodzaju i ilości zanieczyszczeń emitowanych w procesach zachodzących w pomieszczeniu
oraz rodzaju i efektywności systemu wentylacji pomieszczenia.
Źródłami zanieczyszczeń są:
1) procesy utleniania: bezpośrednie spalanie paliw (gotowanie posiłków, ogrzewanie wody), palenie tytoniu,
procesy oddychania;
2) materiały budowlane lub wykończeniowe.
Najbardziej szkodliwe związki chemiczne stosowane w budownictwie to: aldehyd mrówkowy (formaldehyd), fenole,
toluen, ksylen i styren, znajdujące się głównie w lepikach, klejach, lakierach i materiałach impregnacyjnych;
toksyczny formaldehyd (szczególnie niebezpieczny dla dzieci i młodzieży) jest emitowany z wełny mineralnej
oraz płyt paździerzowych, do produkcji których są stosowane kleje i lakiery zawierające ten składnik.
Średnioroczne wartości zanieczyszczenia powietrza w porównaniu z normą (prosta linia)
|
Człowiek sam w sobie jest także źródłem zanieczyszczeń - poza dwutlenkiem węgla w powietrzu wydychanym,
wydziela 150 różnych substancji lotnych. Przyczyniają się do tego także zwierzęta domowe. Duża część z nich
mieszka pod jednym dachem z ludźmi, będąc dodatkowym źródłem czynników alergicznych . Są nimi zwłaszcza
sierść i złuszczony naskórek oraz włosy a także gazy trawienne - siarkowodór, amoniak, metan - tym obficiej
wydzielane przez zwierzę - im gorszy rodzaj pokarmu jest stosowany.
Na złą jakość powietrza ma wpływ również niski poziom wilgotności. Wskazana wilgotność to 50-65%. Często,
zwłaszcza zimą zmniejsza się ona wyraźnie na skutek działania centralnego ogrzewania. Podrażnia to delikatną
śluzówkę dróg oddechowych powodując jej wysychanie i większą wrażliwość na drobnoustroje i alergeny szkodliwe.
Także kurz domowy który w 80% stanowią martwe komórki ze złuszczającego się stale naskórka człowieka i
zwierząt domowych jest pokarmem roztoczy. Roztocza to mikroskopijne pajęczaki, które gnieżdżą się w dywanach,
fotelach, zasłonach, łóżkach oraz unoszą się w powietrzu. Uważa się, że roztocza a dokładniej proteiny
wydalane przez nie są jednym z najpoważniejszych źródeł czynników wywołujących alergię. Sześcioletnia
poduszka może zawierać żywe i martwe roztocza w ilości 10% swojej wagi, będąc przyczyną porannego kaszlu u
osoby ją używającej.
Tak więc powodami zanieczyszczenia powietrza są: hermetyczne uszczelnianie budynków, tworzywa sztuczne
wyposażenia, słaba wentylacja, wydzieliny biologiczne człowieka i zwierząt z nim mieszkających pod jednym
dachem. W latach osiemdziesiątych w USA, Kanadzie, Europie, gdzie szeroko stosowano nowe technologie
stwierdzono wiele nowych objawów chorobowych. Nazwano je "zespołem chorego budynku". Objawy tego zespołu to
alergie, astma, podrażnienie oczu, nosa, gardła, zapalenie zatok i oskrzeli, trudności w oddychaniu, objawy
chronicznego zmęczenia, bóle głowy, zaburzenia snu i inne zaburzenia systemu nerwowego jak depresje czy stany
lękowe.
W środowisku kulturowym człowieka zanieczyszczenia powietrza powodują korozję metali i materiałów budowlanych. Wtórnie skażają wody i gleby. Działają niekorzystnie również na świat roślinny, zaburzając procesy fotosyntezy, transpiracji i oddychania. W skali globalnej mają wpływ na zmiany klimatyczne.
|